Yurt Dışından Telefon Getirmek Kazançlı Mı? (2021)

Yurt dışına çıkanların en çok arzuladığı şeylerden biri, kazançlı alışverişler yaparak yurda dönmek. Dişe dokunur bir kazanç olması için de pahada ağır yükte hafif teknolojik ürünler çoğu zaman ilk sırayı alıyor. O nedenle, son yıllarda yurt dışından yolcu beraberinde getirilen ürünlerin başında akıllı telefonlar geliyor.

Yurt dışına seyahat ediyorsanız, sizin de en çok merak ettiğiniz konulardan biri muhtemelen gideceğiniz ülkedeki telefon fiyatları ve yurt dışından Türkiye’ye telefon getirmenin kazançlı olup olmadığı.

Bu yazıda, yurt dışından telefon getirmenin Türkiye’de satın almaktan daha kazançlı olup olmadığına karar vermeniz için ihtiyaç duyacağınız bilgileri aşağıdaki başlıklar altında bulacaksınız.

• Yurt dışında satılan akıllı telefonlar daha ucuz mu?
• Akıllı telefonun ucuz olduğu ülkeler hangileri?
• Ülkeler arasında telefon fiyat farkları neden kaynaklanıyor?
• Türkiye’de akıllı telefon fiyatları neden daha yüksek?
• Yurt dışından getirilen telefon harcı ne kadar?
• Yurt dışından getirilen telefonun maliyeti nasıl hesaplanır?
• Yurt dışından telefon getirmek hangi durumda kazançlı?

Şimdi sırasıyla bu soruların yanıtlarını görelim.

Yurt dışında akıllı telefonlar daha ucuz mu?

Gerçekten yurt dışında akıllı telefon fiyatları söylendiği kadar ucuz mu veya neden ucuz? Öncelikle bu konuyu irdeleyerek başlamak gerekiyor.

Hemen cevaplamak gerekirse, evet, (bu yazının hazırlandığı 2020 tarihi itibariyle) yurt dışında telefon fiyatlarının genellikle Türkiye’den daha hesaplı olduğu doğru. Bunun nedenini aşağıda açıklıyorum. Ancak yurt dışından akıllı telefon getirmek her zaman gerçekten kazançlı mı?

Önemli olan bu ve bu sorunun tek bir yanıtı yok. Çünkü telefonu ucuza satın almak, sonuçta her zaman kazançlı çıkacağınız anlamına gelmiyor. Kazançlı olup olmayacağınız, satın alma işlemini yaptığınız ülke, satın aldığınız telefonun model ve fiyatı ile yurda giriş yapacağınız tarih gibi unsurlara bağlı olarak değişiklik gösteriyor.

Şimdi bunun nedenlerini görelim.

Akıllı telefonun ucuz olduğu ülkeler

En ucuz akıllı telefon hangi ülkede satılıyor veya hangi ülkeden alınır? Birçok kişi gibi bu sorunun yanıtını siz de merak ediyor olabilirsiniz.

Akıllı telefon fiyatları bakımından ülkeler arasındaki sıralama telefon marka ve modelleri yanısıra, çeşitli faktörlere bağlı olarak yıllara göre de değişiklik gösteriyor. Bununla birlikte, güncel fiyatlara ve birkaç yıllık ortalamalara bakıldığında genel bir sınıflandırma yapmak mümkün.

Örneğin, İnternet’te yapacağınız bir araştırma ile belirli bir iPhone modelinin farklı ülkelerdeki değişen fiyatları hakkında bir fikir edinebilirsiniz.

ABD’de 999 dolara satılan 64 GB iPhoneXs modelinin, Japonya’da 1.008, Hong Kong’da 1.095, İngiltere’de 1.309, Polonya’da 1.352, İtalya’da 1.389, Türkiye’de 1.647, Arjantin’de 1.770, Brezilya’da 1.813 dolar fiyatla satılmakta olduğunu görebilirsiniz (2020 Ocak).

Aynı cihaz için uygulanan fiyatın 999 ile 1.770 dolar arasında değişiklik göstermesi, ülkeler arasında neredeyse %100 oranında bir fiyat farkı olabildiğini gösteriyor.

Akıllı telefon fiyatlarının en düşük olduğu ülkeler arasında ilk sıralarda genellikle ABD, Kanada, Japonya, Hong Kong, Singapur, İsviçre ve İngiltere yer alıyor. Bu ülkelerle birlikte Avustralya, Çin, Malezya, Tayland, Kuveyt, S. Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi Asya ülkeleri de akıllı telefon fiyatlarının ucuz olduğu ülkeler arasında sayılıyor. Avrupa’da Belçika, Hollanda, Fransa, Almanya ve İrlanda akıllı telefon fiyatlarının daha düşük olduğu ülkeler olarak biliniyor.

Buna karşılık Türkiye, halen akıllı telefon satış fiyatlarının en yüksek olduğu ülkeler arasında Rusya, Macaristan, Brezilya, Meksika, Arjantin ile birlikte dünyada ilk sıralarda yer alıyor.

Fiyat farklarının nedeni

Ülkeler arasında telefon fiyat farklılıkları neden kaynaklanıyor?

Bu sorunun yanıtı için akıllı telefon fiyatlarını belirleyen faktörlere yakından bakmamız gerekiyor.

CIF değeri

Küresel pazardaki fiyatlarına baktığımızda akıllı telefonların, uluslararası ticari bir terim olan CIF değeri (Cost, Insurance, Freight / Mal bedeli, Sigorta ve Navlun bedeli toplamı) bakımından ülkeler arasında belirli düzeyde farklılıklar gösterdiğini görüyoruz. Çok büyük düzeyde olmasa da ithal cep telefonlarının ülkeler arasında fiyat farkını etkileyen birinci unsurun CIF değeri olduğunu söyleyebiliriz.

Vergiler ve mali yükümlülükler

Öte yandan, fiyatları karşılaştırdığımızda ülkeler arasındaki akıllı telefon satış fiyat farklılıklarında en fazla belirleyici unsurun uygulanan vergiler ve mali yükümlülükler olduğunu görüyoruz. Akıllı telefonlara uygulanan ithalat vergileri, hem türleri ve adları bakımından hem de oranları bakımından ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir.

Örneğin, Türkiye’de satılan akıllı telefonlar üzerinden devlete Katma Değer Vergisi (KDV), Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve TRT Bandrolü olmak üzere üç ayrı vergi ödemekteyiz. KDV ve ÖTV diğer birçok ülkede de yaygın olarak uygulanmakla birlikte oranları ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir.

Diğer taraftan Amerikalılar, yıllar itibariyle ve eyaletten eyalete değişmekle birlikte mobil telefonlar için telsiz vergisi, satış vergisi ve diğer ücretler ödemektedirler. Tüm Avrupa Birliği (AB) üye ülkeleri, küçük yerel yönetim farklılıkları ile birlikte ortak gümrük tarifesini (Common Customs Tariff) uygular. Buna göre Avrupa Birliği dışından ithal edilen mallar için genellikle ithalat vergileri ödenir. Ayrıca KDV ve bazı durumlarda ÖTV veya diğer vergilerle de karşılaşılabilir.

Bir diğer örnek Hindistan’da ise ithalat vergisi kapsamında Giriş Ücreti (Landing Charge / LC), Munzam Gümrük Resmi (Countervailing Duty), Eğitim ve Yüksek Öğrenim Vergisi (Education & Higher Education) gibi adlar altında vergiler ödenmek zorundadır.

Dolayısıyla, bunlarla örneğin Türkiye’deki vergi mevzuatına göre telefon satış fiyatına CIF’in %96’sı oranında, Hindistan’da toplamda ithalat vergisi CIF’in %14’ü oranında, Amerika’da %13’ü oranında, Avrupa Birliği (AB) üye ülkeleri ortak gümrük tarifesine göre ise CIF’in %12’si oranında vergi yükü eklenmektedir.

İşte akıllı telefonların ülkeden ülkeye değişen fiyat farkı büyük oranda bu vergi miktarlarından kaynaklanmaktadır.

CIF değeri + vergi ve mali yükümlülükler

Telefon fiyatına vergilerin etkisini belirlerken CIF değerinin şöyle bir önemi var: Vergiler, cihazın CIF değeri üzerinden hesaplandığından dolayı bu değer ne kadar yüksekse, ödenen vergi de o kadar artmakta, sonuçta vergi miktarı arttıkça telefon satış fiyatı da yükselmektedir.

Türkiye’de akıllı telefonlar için ödediğimiz vergiler ve oranları konusunda tüm ayrıntıları “Akıllı Telefonlar İçin Ne Kadar Vergi Ödüyoruz?” başlıklı yazımda okuyabilirsiniz.

Dağıtıcı ve bayi kârı

Telefon fiyatlarını esas olarak ithalattan kaynaklanan mali yükümlülükler yanısıra dağıtıcı ve bayi kârı miktarları da etkilemektedir.

Türkiye’de akıllı telefon fiyatları neden daha yüksek?

Şimdi gelelim Türkiye’de akıllı telefon fiyatlarının neden yüksek olduğu konusunun ayrıntılarına.

Türkiye’de satışı yapılan ithal akıllı telefonlar için halen (Ocak 2020 itibariyle) %18 oranında Katma Değer Vergisi (KDV) yanısıra, telefon fiyatına göre değişen oranlarda Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve %10 oranında TRT Bandrol Ücreti uygulanmaktadır.

Akıllı telefonlardan alınan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) miktarları 1 Mayıs 2019 tarihli ve 30761 sayılı Resmi Gazete’de yayımlan 1013 Sayılı Karar ile vergi matrahı 640 TL ile 1.500 TL arasında olanlarda %40, matrahı 1.500 TL’yi aşanlarda ise %50 olarak belirlenmiştir.

“Akıllı Telefonlar İçin Ne Kadar Vergi Ödüyoruz?” başlıklı yazımda bu konuda daha geniş bilgi bulabilirsiniz.

Bu uygulama, yurt içinde satışı yapılan akıllı telefon fiyatlarının, ürün fiyatının neredeyse iki katına çıkmasına neden olmaktadır. Aynı model telefonların diğer ülkelerdeki satış fiyatına baktığımızda, uygulanan vergi ve mali yükümlülüklerin daha düşük oranlarda olduğu sonucunu çıkarabiliyoruz. Buna göre, dünyada akıllı telefonların en pahalı satıldığı ülkelerden biri durumundayız.

Yurt dışından getirilen telefon harcı

Bu durumda, Türkiye’de telefon fiyatlarının yüksekliği nedeniyle birçok kişi çareyi Türkiye’den satın almak yerine telefonları yurt dışından getirmekte arıyor. Ancak yasal bir zorunluk olarak, yurt dışından gelen bir akıllı telefonu Türkiye’de kullanabilmek için “yurt dışı telefon harcı” veya “IMEI kayıt ücreti” denen bedeli ödemek zorundasınız.

O nedenle, sözkonusu harç bedeline rağmen yurt dışından istediğiniz bir telefonu getirmenin gerçekten kazançlı olup olmadığını bilmek isteyeceksiniz. Bir diğer ifadeyle, bir telefonu Türkiye’den satın almak yerine yurt dışından getirerek harç bedelini ödeyip Türkiye’de kullanmak hâlâ mantıklı mı, sorusu gündeme geliyor.

O halde şimdi yurt dışı harç bedeline bakalım.

Yurt dışından getirilen cep telefonları için ödenmesi gereken harç bedeli 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren 1.838 TL, 2021 yılı için ise 2.006 TL olarak belirlenmiş bulunuyor. Bu rakam her yıl artacak ve gelecek yıllarda kaç olacağını bekleyip göreceğiz. Çünkü yurt dışından yolcu beraberinde getirilen akıllı telefonlara uygulanacak harç ile ilgili yasa IMEI kayıt ücretinin her yıl Yeniden Değerleme Oranına* göre artırılmasını öngörüyor.

Buna göre, 2019 yılı için %22,58 olarak belirlenen Yeniden Değerleme Oranına göre yurt dışından getirilen cep telefonları için ödenmesi gereken harç bedeli 1.500 liradan 1.838 liraya yükselmişti. 2020 yılında ayrıca, bir defaya mahsus olmak üzere 20 Euro bandrol ücreti ödeme zorunluluğu getirilmişti. Bu durumda güncel döviz kuruna göre toplam bedel yaklaşık 2.000 lirayı bulmaktaydı. 2021 yılı için ise %9,11 oranında artış yapılarak yurt dışı telefon kayıt harcı 2.006 TL olarak belirlenmiş bulunuyor.

(*) Yeniden Değerleme Oranının ne olduğunu ve yurt dışı telefon kaydı için güncel harç bedelinin nasıl hesaplandığını öğrenmek için “Yurt Dışı Telefon Harç Miktarı Konusunda Merak Edilenler” başlıklı yazımı okuyabilirsiniz.

Yurt dışından getirilen telefonun maliyeti

Örnek olarak, 1 Ocak 2021 tarihi itibariyle 64 GB Apple iPhone 11 ABD’de 699 dolar fiyat etiketiyle satılıyor. Bu fiyat aynı tarihli kur üzerinden yaklaşık olarak 5.200 liraya karşılık geliyor.

Şimdi bu bilgiler ışığında, söz konusu telefonun yurt dışından getirilmesi halinde maliyetine bakalım.

Yurt dışından yuvarlak olarak 5.200 TL ödeyerek alacağımız bu telefona IMEI kayıt ücreti için gereken yaklaşık 2.006 TL’yi de (2021) eklediğimizde toplam maliyet yaklaşık 7.200 TL’yi bulacaktır. (Yurt dışından yolcu beraberinde getirilen telefona gümrük vergisi uygulanmamaktadır.)

Aynı telefonun söz konusu tarihte Türkiye satış fiyatının yaklaşık 8.000 TL olduğu göz önünde bulundurulduğunda, telefonu ABD’den getirmek az da olsa hâlâ kazançlı görünüyor.

Bununla birlikte, aynı telefonu başka bir ülkeden farklı fiyata satın aldığınızda durum değişiyor. Ayrıca fiyat sabit kalsa dahi gelecek yıllarda ABD Dolarının TL karşısındaki değerinin ne olacağını ve her yıl değişen harç miktarı karşısında durumun ne olacağını bilemiyoruz.

“Yurt Dışından Getirilen Telefon Kaydı Nasıl Yapılır?” başlıklı yazımda yurt dışından gelen cep telefonunu Türkiye’de kullanabilmeniz için yapılması gereken harç ödeme ve kayıt işlemlerini görseller eşliğinde genişçe açıkladım.

Yurt dışından telefon getirmek hangi durumda kazançlı?

Bu sorunun sağlıklı yanıtı için aynı telefonu yurt içinden ve yurt dışından aldığımızda ödememiz gereken toplam güncel ücretleri hesaplayıp karşılaştırma yapmamız gerekir.

Yuvarlak bir hesapla, bir telefonu eğer yurt dışından Türkiye’deki satış fiyatından 2.000 TL daha ucuza satın alabiliyorsanız (Ocak 2021 itibariyle), sonuçta toplam maliyet başa baş geleceği için bir kazancınız olmayacaktır. Kazançlı bir tercih olabilmesi için bu farkın 2.000 lirayı aşması gerekiyor.

Telefonun fiyatı, satışı yapılan ülkenin mevzuatına göre vergi içereceği için, bu durumda, IMEI kayıt ücreti ile birlikte orta ve giriş düzeyindeki yeteneklere sahip olan (ucuz) telefonları getirmek pek kazançlı görünmüyor.

Örneğin, yurt dışından 2.000-2.500 TL bandında ödeme yaparak alacağınız bir Android işletim sistemli telefonun Türkiye’de kullanım izni için 2021 yılında 2.006 TL de IMEI kayıt ücreti ödemeniz gerekecek. Bu da orta düzey bir telefon aldığınızda minimum maliyetin 4.000 lirayı geçmesine neden oluyor. Bu durumda yurt içinden bu paraya uygun bir telefon almak daha mantıklı görünüyor.

Bununla birlikte, yüksek fiyat etiketine sahip olan telefonlar için durum biraz değişiyor. Türkiye’de yüksek fiyat etiketi ile satılan telefonlar için yüksek vergiler söz konusu. Bu itibarla, yüksek fiyatlı telefonların yurt dışından getirilerek kaydedilmesi hâlâ mantıklı görünüyor. Özellikle ünlü markaların amiral gemisi sayılan daha yüksek fiyatlı modellerde akıllı telefonların yurt dışı fiyat farkları daha fazla.

Son söz

Bu bilgiler ışığında yurt dışından satın almayı düşündüğünüz telefonun size toplam maliyetini hesaplayıp, yapacağınız alışverişin sizin için uygun ve kazançlı olup olmayacağına veya hangi telefonu tercih etmenin uygun ve kazançlı olabileceğine önceden karar verebilirsiniz.

Yurt dışından telefon almak cazip mi veya avantajlı mı sorusunun yanıtı, almayı düşündüğünüz telefonun fiyat aralığına göre değişiyor.

Yurt dışından alacağınız telefonun fiyatı genellikle daha ucuz gözükecektir. Ancak yine de yurt dışından telefon getirmeye karar verirken, öncelikle seçtiğiniz modelin yurt içinde ve yurt dışındaki (bulunduğunuz ülkedeki) satış fiyatlarını bilmeniz gerekir.

Çünkü yurt dışından getirilen bir telefonu Türkiye’de kullanabilmek için 2021 yılı itibariyle 2.006 TL IMEI kayıt harcı ödemek zorundasınız.

Yurt dışından aldığınız telefonun vergi iadesinden sonraki size maliyetinin üzerine, ödemeniz gereken 2.006 TL IMEI kayıt harcını eklediğinizde elde edeceğiniz rakam size toplam maliyeti verecektir. Çıkan maliyet eğer Türkiye’de satılan aynı telefondan daha düşük ise fiyatta kazançlısınız.

---

Yeni yazılarda görüşünceye dek, “öğrenmeye devam edin”!