2023 yılı eğitimlerinin ilkinde haftaya Antalya Bilim Üniversitesi akademisyenleriyle beş gün boyunca bir arada olacağız. Otuzar kişilik gruplar halinde Şubat ayında da sürecek eğitimlerde bilimle iç içe olan insanlara yaşam boyu yararını görecekleri bilgiler paylaşacak olmak motivasyonumu artırıyor. O nedenle, özellikle ilk günkü giriş bölümü için yep yeni içeriklerle TEDx tadında bir konuşma hazırladım. :)
Yeni ufuklara açılma zamanı
“Yeni Ufuklara Açılma Zamanı” başlıklı 2023 yeni yıl yazımda, okuyucularımla hem geçmişe hem de geleceğe kısa bir yolculuk yaptıran bilgilere yer vermiştim. Okumanızı öneririm. Gerçekten de yılın ilk günlerinde izlediğim gelişmeler bir vakum gibi hızla bizi yeni ufuklara doğru çekiyor.
Kitabımda olduğu gibi eğitimlerde de yalnızca bilgi aktarmak yerine katılımcılarımızın alışkanlıklar dışında düşünmelerine ve yeni bakış açıları kazanmalarına yardımcı olmayı önemsiyorum. Bu doğrultuda Antalya Bilim Üniversitesindeki eğitimlere, giderek yaşamımızın ayrılmaz parçası haline gelmeye başlayan ChatGPT ve benzeri yapay zeka uygulamalarına değinerek başlayacağım. Birlikte geçireceğimiz öğrenme sürecinin sağlayacağı kazanımların katılımcılarımız tarafından başlangıçta doğru algılanması önemli.
ChatGPT nedir?
ChatGPT, kullanıcıların konuşma diliyle etkileşim kurmasını sağlayan yeni bir yazılım teknolojisi. Kendini bir sohbet robotu olarak tanımlıyor. Bu yapay zeka platformunu gittikçe daha sıklıkla kullanacak ve adını çok sık duyacağız.
GPT (Generative Pre-trained Transformer), Ön-Eğitimli Üretken Dönüştürücü diye çevrilebilir. Bir insan tarafından yazılıp yazılmadığı anlaşılamayacak düzeyde kaliteli metinler yazabiliyor. ChatGPT’nin etkinliğini görmek üzere, ABD’deki kardeşim Bahri Karaçay uzmanlık alanı Moleküler Biyolojiyle (Genetik), bense Avrupa Birliği projeleriyle ilgili İngilizce ve Türkçe spesifik sorular sorduk. Aldığımız yanıtlar inanılmaz derecede doğruydu ve ayrıntılar bazen gerçekten tüyler ürperticiydi. Ayrıca ChatGPT’nin Türkçesi de çok iyi. Örneğin, bir okuyucumun bugün bana yönelttiği bir soruya ChatGPT’nin yanıtı şöyleydi:
Öğrencilere tez yazan robot
Elon Musk’ın fonladığı OpenAI Foundation tarafından geliştirilen ChatGPT adlı uygulama, yıllardır onunla çalışan yapay zeka uzmanlarını bile şaşkınlığa düşürecek özellikler ortaya koyuyor.
Bugünlerde bir de ChatGPT’nin üniversite öğrencileri için son derece başarılı tezler yazabildiğini öğrendim. “Bilimsel kaynakları ve alıntıları ekleyerek akademik bir tez yaz” komutunu verdiğinizde görevini dakikalar içerisinde tamamlayabiliyor. Avrupa’da bazı üniversiteler komisyonlar kurarak değerlendirme sistemleri açısından bu gelişmenin ne anlama geldiğini sorgulamaya başlamış bile. Şüphesiz bu gelişmeler bizde de akademisyenlerin görev tanımlarını ve öğrencilerle ilişkilerini yeniden sorgulamalarına neden olacak.
Robotların öğrenmesi durmadan kendini iyileştirirken her gün bize yeni bir heyecan ve beraberinde geleceğe dair kuşkular yaşatıyor. Felsefeciler, hukukçular, bilim insanları ve daha birçokları yapay zekanın yaşamımıza girmesinin sonuçlarını öngörmeye ve önlem geliştirmeye çalışıyor.
Değişim ve yeni küresel gündem
Teknolojik ilerlemenin tüm dünyayı taşıdığı bu yeni evrede üniversitelerimize, dolayısıyla akademisyenlerimize büyük görev ve sorumluluklar düşüyor. Çünkü içinden geçtiğimiz hızlı değişim ve dönüşüm süreci, sanal gerçeklik veya Metaverse avatarlarının çok ötesinde bir kapsama sahip. Bu köklü değişimler, günlerimizin akışını, iş yapış biçimlerimizi, geleceğimizi etkiliyor ve hangi zorluklarla karşılaşacağımıza ilişkin ipuçları içeriyor. Temel ihtiyaçlarımız olan güvenliğimizi ve huzurumuzu ilgilendirmenin yanında insan soyunun nereye doğru evrileceğinde önemli bir rol oynuyor.
2021-2027 Avrupa Birliği programlarını, ülkemize sunulan proje fırsatlarını ve bu fırsatlardan yararlanmak için Avrupa Komisyonunun benimsediği proje tasarım ve yönetim araçlarını kullanarak proje oluşturmak isteyenler için kapsamlı rehber kitap.
Yeni toplumsal bilinçlenme
Yalnızca yapay zeka konusunda değil, küresel gündeme girmiş bulunan, ülkemizi de yakından ilgilendiren birçok alanda acilen etkin çalışmalar yapmamız gerekiyor. Örneğin, yeni bir toplumsal bilinçlenme modeli olarak ortaya çıkan ve uluslararası ilişkilerin de belirleyici etkenleri arasına girmiş bulunan “yeşil dönüşüm”, “dijitalleşme”, “iklim, çevre ve hareketlilik”, “Ar-Ge ve inovasyon”, “temiz ve yenilenebilir enerji”, “döngüsel ekonomi”, “akıllı şehirler”, “sürdürülebilir kalkınma modelleri” konuları bunlardan bazıları. Henüz başlayan ve gelecek yıllarımıza damgasını vuracak olan bu konuların neler olduğunu ve kalkınmış toplumlarda bunlarla ilgili olarak ne tür stratejiler izlendiğini bilmemiz gerekiyor.
Bu bakımdan, Avrupa Birliği programlarına ülkemizin olabildiğince güçlü katılım sağlamasının ve bu alanda yürütülen projelerde üniversitelerimizin daha ağırlıklı olarak görevler almasının her geçen gün önemi artıyor. Elbette bunda başarılı olabilmek için de genel kalite standartlarına ve uluslararası ölçütlere uygun projeler geliştirmeyi bilmek ve uygulamak zorundayız. Zira günümüzde artık bir program veya proje ile ilişki içinde olmayan çalışma yaşamı kalmadı. Yapmak istediğimiz çalışmalara finansman bulabilmemiz için amaçlarımızı “proje” biçiminde tasarlamamız ve sunmamız isteniyor.
Bu amaçla, Antalya Bilim Üniversitesinde düzenlenen eğitimlerde Avrupa Komisyonunun benimsediği sistematik proje tasarım ve yönetim araç seti olan Mantıksal Çerçeve Yaklaşımına dayalı Proje Döngüsü Yönetimini (PCM) kullanarak proje geliştirme, hibe programlarına proje teklifi sunma, program kurallarına göre uygulama, izleme ve değerlendirme süreçlerini yürütme teknikleri yanı sıra Avrupa Birliği’nin 2021-2027 Çok Yıllı Mali dönemi programları, bütçesi, yeni strateji ve politikaları ile ülkemize sunulan proje fırsatları üzerinde duracağım.
Günün gerisinde kalmamak ve gelecek kuşaklara daha güvenli ve huzurlu bir dünya bırakmak için hepimizin acilen elimizden geleni ortaya koymamız kritik önem taşıyor. Çalışma yaşamım boyunca emek verdiğim projelerden öğrendiklerim yanı sıra kendi gelişimim ve iş yönetimi için yararlandığım yöntemleri aktaracağım bir öğrenme sürecinde, bilime gönül vermiş akademisyenlerimizle bir arada olacağım için mutluyum.
Yeni yazılarda görüşünceye dek, “öğrenmeye devam edin!”
Yorumunuzu Ekleyebilirsiniz