Sosyal medyada karşılaştığım, Türk Psikologlar Derneğinin şu gönderisi, toplumumuzun karşı karşıya olduğu önemli bir sorunu gündeme getiriyor:
“Şiddet, … yayılma eğilimine sahiptir… Sokak hayvanlarının topluca öldürülmesini meşrulaştıran yasa teklifi toplumdaki barış atmosferine ve insani değerlere büyük zarar vermektedir.”
İnsanı derin düşüncelere ve endişelere iten bir açıklama. Şiddetin yayılma eğilimini düşündüğümde, 80’li yıllarda televizyondaki şiddet içeren program ve sahnelerin 20-30 yıl sonrasında dünyayı nasıl korkunç acımasızlıklara götüreceğine dair endişe ve tartışmalara yol açtığını anımsadım. Soğuk suya konup yavaş yavaş ısıtılan kurbağa metaforu sanırım sizin de aklınıza geldi şimdi. Biz insanlar da yavaş yavaş kötüleşen bir durumu fark etmiyoruz. Maruz kaldığımız şiddet normalleşti, toplumsal değerlerimizde ve davranışlarımızda derin etkiler bıraktı. İnsan neyi öğrenirse, onu yaşıyor.
Derneğin açıklaması, aynı zamanda Avrupa Birliği Projeleri adlı kitabımın okuyucularından aldığım bir geri bildirimi de anımsattı. Okuyucum, “Bu kitap projelere bakış açımı değiştirdi. Bence herkesin okuması gereken bir kitap, bilhassa tüm siyasetçiler kesinlikle okumalı ve bilgilenmeli”, diyordu. Gerçekten de, politika belirleme süreçlerinde projelerden alınacak dersler ve dikkat edilmesi gereken önemli noktalar var.
Sonuç Odaklı Proje Tasarımı
Proje tasarımı öncesinde bir dizi analiz çalışması yapılır ve elde edilen bulgular ışığında, gerçekleştirilecek eylemlerin ve üretilecek çıktıların planlamasına gidilir. Ancak iş bu kadar tek düze değildir. Planlamadan önce bir dizi değerlendirme yapılmalı, özellikle kısa, orta ve uzun dönemde hedeflenen sonuçlar ayrı ayrı belirlenmelidir. Kısa dönem sonuçlar, hemen görülen etkiler ve tepkilerdir. Orta dönem sonuçlar, daha sonra ancak proje süresinde ortaya çıkması beklenen başarılardır. Uzun dönem sonuçlar ise daha uzun dönemde toplumsal, ekonomik ve çevresel boyutta yaşanan değişimlerdir. Proje tasarımında, soyut düşünme becerisiyle bu değerlendirmeler yapılmadan ve sonuçlar hesaba katılmadan karar almak başarısızlığa davetiye çıkarmaktır.
Sonuçlarını Gözeterek Politika Belirleme
Politika belirlemek ve yasa yapmak da benzer biçimde, kısa, orta ve uzun dönemde doğuracağı sonuçları belirleyerek ve hesaba katarak doğru kararlar almayı gerektirir. Her politik kararın gelecekteki etkileri etraflıca dikkate alınmalıdır, çünkü eyleme geçildikten sonra doğacak sonuçlar kaçınılmazdır. Sonuçlarını dikkate alarak doğru kararlar verebilmek için ise soyut düşünme becerisi yanı sıra nedenselliği kavrayabilen ve neden-sonuç ilişkilerini izleyebilen bilişsel kapasiteye ihtiyaç vardır. Ne var ki insanların büyük çoğunluğu ikiden daha çok basamaklı nedensellik zincirlerini takip edecek bilişsel kapasiteye sahip değildir.
Bu bakış açısıyla, sokak hayvanlarının topluca öldürülmesini meşrulaştırma girişiminin ne denli yanlış bir adım olduğunu görmek zor değil. Bilimsel bulgular, hayvanların yaşam hakkını hiçe saymanın, toplumdaki barış atmosferine ve insani değerlere zarar vermek olduğunun altını çiziyor. Şiddetin kabul edilebilir bir olgu haline getirilmesinin, uzun dönemde daha büyük sosyal sorunlara yol açacağını vurguluyor.
Karar vericilerin, politika belirleme süreçlerinde kısa, orta ve uzun dönemde yaratılacak toplumsal değişimleri göz önünde bulundurarak detaylı bir şekilde değerlendirmeleri ülkemizin ve insanlığın geleceği için yaşamsal önem taşıyor. Çözüm gibi görünen değişimlerin uzun vadede büyük ve tehlikeli sonuçlara yol açabileceğini unutmamalıyız. Her kararın, toplumun genel refahı ve barış atmosferinin korunmasına, insani değerlerin sürdürülebilirliğine ve gelecek nesiller için daha yaşanabilir bir dünya oluşturulmasına etkisi, öncelikle gözetilmelidir.
Güncel proje tasarım ve yönetim araçlarını kullanarak birbirinden türetilen adımlarla mantıksal bütünlük içerisinde eksiksiz projeler oluşturmanın uluslararası yöntemini öğrenmek isteyen herkes için bilgilendirici, motivasyon kazandırıcı ve ilham verici bir kılavuz.
Yeni yazılarda görüşünceye dek “öğrenmeyi sürdürün”!
Yazılarımı “Avrupa Birliği Projeleri Tasarım ve Yönetimi” konulu WhatsApp kanalından da takip edebilirsiniz.
Yorumunuzu Ekleyebilirsiniz