Avrupa Komisyonu, 30 Mayıs 2018 tarihinde yaptığı açıklamada, Erasmus+ (ErasmusPlus) Programının 2021-2027 uzun vadeli dönemi için bütçesinin iki katına çıkarılması ve 30 Milyar Euro olması önerisinin kabul edildiğini duyurdu. Bir önceki 2014-2020 dönemi için ayrılan bütçe toplam 14,7 milyar Euro olarak belirlenmişti.
Bununla birlikte, Strazburg’da (Fransa) toplanan Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Kurulu’nda Avrupa Birliği (AB) Komisyonu’nun 2021-2027 onayladığı karar metninde AB Komisyonu’nun araştırma ve Erasmus+ eğitim programı gibi alanlara yönelik önerdiği artışların yetersiz olduğu vurgulandı ve Erasmus+ programı bütçesinin üç katına çıkarılması talep edildi.
Teklifin yasalaşması için AB Konseyi, AB Komisyonu ve Avrupa Parlamentosu (AP) arasında üçlü görüşmelerin yapılması gerekiyor.
Türkiye’de Erasmus+ Programı
1 Ocak 2014 itibarıyla uygulanmaya başlayan ve Avrupa Birliği’nin eğitim, deneyim, gençlik ve spor alanındaki hibe programı olan Erasmus+, 2014-2020 yıllarını kapsayan dönemde büyük bir başarıyla uygulanmaya devam ediyor. Programdan yararlanan ülkeler arasında Türkiye de bulunuyor. Program kapsamında Okul Eğitimi, Yükseköğretim, Mesleki Eğitim, Yetişkin Eğitimi, Gençlik, Bilgi Ortaklıkları, Sektörel Beceri Ortaklıkları, Jean Monnet ve Spor Destekleri başlıkları altında projeler hayata geçiriliyor.
AB, aday ülkelerin tam üyelik için hazırlanmaları yolunda bütçesinden önemli miktarlarda pay ayırmaktadır. Sağlanan bu AB mali yardımları ile, aday ülkelerin, Birliğin kurallarına, politikalarına ve standartlarına daha yakın hale getirilmesi ve böylece vatandaşları için daha iyi bir yaşam kalitesi hedeflenmektedir.
Erasmus+ Programı, Türkiye’nin 2014-2020 yılları arasında katılım sağladığı 6 Topluluk Programından biridir. Avrupa Birliği tarafından halen 2014-2020 yılları arasında 22 Topluluk Programı uygulanmaktadır. Türkiye 26 Şubat 2002 tarihinde imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti ile Avrupa Topluluğu Arasında Türkiye’nin Topluluk Programlarına Katılmasının Genel İlkeleri Hakkında Çerçeve Anlaşma” ile aday ülke sıfatı ile Topluluk Programlarına katılmaya başlamıştır. Türkiye’nin halen katılım sağladığı Topluluk Programları arasında Erasmus+ Programı yanı sıra, Ufuk 2020, İşletmelerin ve KOBİ’lerin Rekabet Edebilirliği (COSME), Fiscalis 2020, Gümrükler 2020 ve İstihdam ve Sosyal Yenilik (EaSI) Programları yer almaktadır.
Erasmus+ Programını Türkiye koordinatörlüğünü 2004 yılından bu yana Türkiye Ulusal Ajansı yürütüyor. Program, başta gençler olmak üzere katılımcıların yabancı dil, girişimcilik, dijital beceriler gibi yeni nitelikler kazanmalarına, istihdam edilebilirliklerini artırmalarına, kültürler arası farkındalıklarını güçlendirmelerine, dezavantajlı kesimlerin toplumla uyumuna, ayrımcılık ve yabancı düşmanlığı ile mücadele edilmesine destek oluyor.
Erasmus+ Programı son 30 yılda 9 milyonu aşkın kişinin hayatını değiştirirken, programdan bugüne dek yarım milyondan fazla Türk vatandaşı yararlandı. Türkiye 2003’den beri bu programın bir üyesi olarak faaliyet gösteriyor ve Erasmus kapsamında en çok proje üretip yararlanan ülkelerden biri durumunda. Erasmus sayesinde yılda yaklaşık 55 bin Türk öğrenci masrafları Avrupa Birliği tarafından karşılanarak yurtdışına gidiyor ve binlerce Avrupalı öğrenci de Türkiye’ye geliyor.
Erasmus+ Programından yararlanan ülkeler
Erasmus+ Programından 28 AB üyesi ülke yanısıra (Almanya, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Hırvatistan, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İspanya, İsveç, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, Yunanistan), AB üyesi olmayan program ülkeleri (Norveç, İzlanda, Lihtenştayn, Makedonya ve Türkiye), Üçüncü ülkeler (Arnavutluk, Bosna Hersek, Kosova, Karadağ Cumhuriyeti, Sırbistan, Ermenistan, Azerbaycan, Belarus, Gürcistan, Moldova, Ukrayna, Rusya Federasyonu, Cezayir, Mısır, İsrail, Ürdün, Lübnan, Libya, Fas, Filistin, Suriye ve Tunus) yararlanmakta ve bazı merkezi projeler için diğer dünya ülkeleri ile proje ortaklıkları kurulabilmektedir.
Erasmus+ Programından kimler yararlanabilir?
Erasmus+ Hibe Programından yerel düzeyde faaliyet gösteren kamu ve sivil toplum kuruluşları ile yerel yönetim, eğitim kurumları ve küçük işletmeler yararlanabilmektedir. Bu kurum ve kuruluşlarca uygulanan projeler kapsamında gençler, öğrenciler, öğretmenler, eğitimciler, akademisyenler, kurum çalışanları ve üyeleri, 13-30 yaş arası gençler ve gençlik çalışanları projelere katılımcı olabiliyorlar.
Erasmus+ Programının kazanımları
Erasmus+ Programı, her yıl program ortağı ülkelerden milyonlarca gencin ve çalışanın Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde eğitim, deneyim veya öğrenim görmelerini, yurtdışı deneyimi yaşamalarını, Avrupa farkındalıklarını artırmalarını ve iş piyasasında gelecekteki şanslarını artırmalarını sağlıyor. İki kat artan finansman sayesinde, bu program 2025 yılına kadar Avrupa Eğitim Alanı oluşturmak, gençleri güçlendirmek ve gençlik, eğitim ve kültür politikaları aracılığıyla Avrupalılık kimliğini desteklemek gibi önemli politik hedefleri desteklemede daha etkili olacak. Program aynı zamanda farklı kesimlerden insanlara ulaşarak daha kapsayıcı hale gelecek.
2014 -2020 döneminde göstermiş olduğu başarı üzerine artırılan bütçe teklifi ile Erasmus+ Programının 2021-2027 döneminde 12 milyon kişiye öğrenme ve hareketlilik fırsatı sağlaması öngörülüyor. Mevcut program ile 2014 -2020 döneminde 4 milyon kişi için AB sınırları içinde ve/veya dışında bireylere öğrenme fırsatları sağlamakta. Artırılan yeni dönem bütçesi ile bu sayı şimdiki bütçe döneminin üç katına çıkacak.
Erasmus+ güçlendiriliyor
Erasmus+ Program bütçesinin ikiye katlanması, AB bütçesindeki tüm programların en büyük artışı durumunda. Komisyon, 2021-2027 yılları arasında Erasmus+ bütçesini, eğitim ve öğretim için 25,9 milyar Euro’ya, gençler için 3,1 milyar Euro’ya ve spor için 550 milyon Euro’ya yükseltmeyi planlıyor.
Avrupa Birliği’nin en görünür başarı öykülerinden biri olarak kabul edilen Erasmus+ Programı katılımcılarına yeni ufuklar kazandırmada etkili oluyor. Gençlere daha fazla fırsat sunan Erasmus+ Programı, bugüne kadarki başarısıyla entegrasyonun ne demek olduğunu ve sınırsız bir Avrupa’nın mümkün olduğunu gösteriyor. İzlenen politika ile AB’nin uzun süredir en önemli hibe programlarıdan olan Erasmus’un büyük ölçüde güçlendirilmesi, genişletilmesi ve daha kapsamlı hale getirilmesi amaçlanıyor. Program, AB hakkında bilgi ve farkındalığı arttıran faaliyetler yanısıra, iklim değişikliği, yapay zeka, robotik vb. gibi ileriye dönük bilgi alanlarındaki fırsatları ve daha az fırsat sahibi insanların daha iyi bir şekilde ulaşmasını ve aktivitelere dahil edilmesini teşvik edecek.
Programın uluslararası boyutunun da artırılarak insanlara, becerilerine ve bilgisine yapılacak yatırım sayesinde programın küresel zorluklara cevap vermeye, sosyal adaleti sağlamaya ve Avrupa’nın rekabet gücünü artırmaya yardımcı olması planlanıyor.
Bütçenin artırılmasının amacı
Erasmus+ Programı hakkındaki öneri, AB’nin 2 Mayıs 2018 tarihinde sunduğu uzun vadeli bütçe teklifinin “İnsana Yatırım Yapma” bölümünün bir parçası olarak yeralıyor. AB bütçesi temel görevler olarak tanımlanan siyasi ve sivil topluma daha fazla katılım ve demokratik katılım için yer açmayı amaçlıyor. Avrupa Komisyonu tarafından 30 Mayıs 2018 tarihlinde Brüksel’den yapılan basın açıklamasında bütçenin kapsayıcılığa odaklanmayı hedeflediği belirtildi ve artırılmasının amaçları aşağıdaki şekilde sıralandı:
- Yararlananların sayısı artacak —Yararlanıcılar arasında, öğrenciler, yüksek öğrenim öğrencileri, stajyerler, öğretmenler, eğitmenler, gençlik çalışanları, spor koçları ve aynı zamanda Erasmus eğitimine katılanlar da dahil olmak üzere mesleki eğitim ve öğretimde ve yetişkin öğreniminde çalışanlar bulunuyor.
- Tüm sosyal arka planlardan gelen insanlara erişim sağlanacak —Yeni program, dezavantajlı arka plana sahip kişilerin katılımını ve kolaylaştıracaktır.
- Dünyanın geri kalanıyla daha güçlü ilişkiler kurulacak —Hareketlilik ve üçüncü ülkelerle işbirliği, fiziksel ve sanal hareketliliğin bir araya gelmesiyle de desteklenecektir.
- İleriye dönük çalışma alanlarını tanıtmaya odaklanmayı sağlayacak —Güçlendirilmiş program, yenilenebilir enerji, iklim değişikliği, çevre mühendisliği, yapay zeka veya tasarım gibi çalışma alanlarına daha fazla kaynak sağlayacaktır.
- Seyahat deneyimi ile Avrupa kimliğinin tanıtımını sağlayacak —Yeni DiscoverEU girişimi, gençlere Avrupa’nın kültürel mirasını ve çeşitliliğini keşfetme fırsatı verecektir.
AB Parlamentosunda tartışıldı
30 Mayıs’ta Strazburg’da (Fransa) toplanan Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Kurulu’nda Avrupa Birliği (AB) Komisyonu’nun 2021-2027 yıllarına yönelik Çok Yıllı Mali Çerçeveye ilişkin kararlar tartışıldı ve bağlayıcı olmayan bir karar oylanarak kabul edildi. Söz konusu karar metninde AB Komisyonu’nun araştırma ve Erasmus+ eğitim programı gibi alanlara yönelik önerdiği artışların yetersiz olduğu vurgulandı, Erasmus+ programı bütçesinin üç katına çıkarılması, KOBİ’lere özel finansman sağlanması, genç işsizlikle mücadeleye ayrılan kaynakların iki kat artırılması, araştırma ve inovasyon bütçesinin de en az yüzde 50 yükseltilmesi talep edildi.
Bütçe teklifinin yasalaşması
Bütçe teklifinin yasalaşması için AB Konseyi, AB Komisyonu ve Avrupa Parlamentosu (AP) arasında önümüzdeki süreçte üçlü görüşmeler yapılacak. Bütçenin kabulü tüm üyelerin onayına bağlı. Uzun vadeli AB bütçesine ilişkin karar, Avrupa Parlamentosunun onayı ve üye ülkelerin AB Konseyindeki oy birliği ile belirlenecek. Tarafların bir metin üzerinde uzlaşması halinde tüm kurumların onayının ardından teklif yürürlüğe girecek. Devamında da AB üyesi ülkelerin gerekli düzenlemeleri uygulamaları gerekecek.
AB, toplam bütçesini artırıyor
İngiltere’nin Birlik’ten ayrılmasıyla AB kendisine en fazla aidat ödeyen ülkelerden birini kaybetmiş olacak. Ancak İngiltere’ye rağmen Avrupa Birliği toplam bütçesini önümüzdeki yıllarda artırmayı planlıyor. AB Komisyonu’nun 2021-2027 dönemi bütçesine yönelik Çok Yıllı Mali Çerçevesinde gelirler 1 trilyon 135 milyar Euro, harcamalar ise 1 trilyon 105 milyar Euro olarak belirlenmişti. 2014-2020 dönemine ait AB’nin bir önceki yedi yıllık bütçesi 1,09 trilyon Euro idi. AB bütçesinde yer alan harcama kalemlerine ilişkin ödeneklerin yıllık tavanını önceden belirleyen Çok Yıllı Mali Çerçeve, bütçe disiplini ve kaynakların AB’nin politika öncelikleri doğrultusunda ve etkin şekilde dağılımını sağlamayı amaçlıyor.
AB bütçesinde gelir kalemleri, büyük ölçüde üye ülkeler tarafından sağlanan kaynaklardan sağlanıyor. Almanya’nın AB’ye ödeyeceği aidatın gelecekte artması beklenirken, AB bütçesinden, ödediği aidat miktarından daha az yarar sağlayan Hollanda, Avusturya, Danimarka ve İsveç aidat miktarının artırılmasını reddediyor.
AB bütçesinin denetimini merkezi Lüksemburg’da bulunan AB Sayıştayı yapıyor. Bütçenin harcamalar kısmı tarım, ekonomik ve yapısal fonlar, araştırma, eğitim, dış ilişkiler, genişleme ve idari giderlerden oluşuyor.
Komisyon, yeni bütçe ile aynı zamanda AB’nin dijital dönüşümünü desteklemek için yeni bir Dijital Avrupa programına 9,2 milyar Euro tahsis etmeye hazırlanıyor. Erasmus+ için 30 milyar Euroya ek olarak Komisyon ayrıca, gençlerin gönüllülüğü ve toplum yararına çalışmasını destekleyen yeni Avrupa Dayanışma Kolordusu için 1,26 milyar Euro daha ayrılmasını tavsiye ediyor.
Erasmus ismi nereden geliyor?
1465 yılında Hollanda’nın Rotterdam şehrinde dünyaya gelen Desiderius Erasmus, hümanist düşüncenin öncülerinden ve Rönesansı şekillendiren felsefecilerden biri olarak kabul edilir. Paris Üniversitesi’nde eğitim alan Erasmus, Avrupa kültürünün ortak bir sanat ve bilim çatısında birleşmesi fikrini savunmuştur. Erasmus’un hayal ettiği, ırk, ulus ve sınıf ayrımı olmayan Avrupa, birliğin erken ilham kaynaklarından biri olarak görülür. Erasmus’a göre kendisini hümanist bir anlayışla sanat ve bilimle terbiye eden insan evrenseldir. En önemli eseri “Deliliğe övgü” adlı eseridir. Bağnazlığa karşı yazdığı bu eserinde Erasmus, bilgeliğin delilik olduğunu savunurken kiliseye ve kilise mensuplarına da eleştiriler yöneltir. “Körlerin ülkesinde tek gözlü insan kral olur,” sözü ona aittir.
Tekrar görüşünceye dek, “öğrenmeye devam edin!”
Teşekkürler.