Son zamanlarda sıkça karşılaştığımız “proje yazma” ifadesiyle gerçekte “proje önerisi yazma” (writing proposal) eylemine işaret edilir. Proje önerisi, ilgili programın ve hibe desteği sağlayan kurumun beklentileri doğrultusunda bizden istenen bilgileri sunduğumuz başvuru belgesidir. Proje “önerisi” veya “teklifi” denmesinin nedeni, henüz finansman sağlanmadığından dolayı hayata geçirilmesi kesinleşmiş bir eylem olmamasıdır.
Ancak burada gözden kaçan çok daha önemli bir ayrıntı var:
“Proje (önerisi) yazma” süreci, yalnızca başvuru formunun doldurulması eylemiyle sınırlıdır. Oysa eksiksiz bir proje hazırlama süreci, bir dizi analiz doğrultusunda, hedeflerinden bütçesine kadar tüm bileşenlerin mantıksal bütünlük içinde planlanmasını gerektiren “proje tasarımı” (project design) aşamasını da kapsar. Ne yazık ki proje “yazma” eylemiyle sınırlı kalmak, bu “tasarım” sürecinin göz ardı edilmesine yol açarak eksikliklere ve sonuçta başarısızlıklara neden olmaktadır.
Proje Yazma mı, Proje Tasarımı mı?
Hibe başvuru formu, bir finansman sağlama aracıdır. “Proje yazma” ile işaret edilen bu form doldurma işlemi, geliştirilen proje önerisi için finansman başvurusunda bulunmanın son adımıdır.
“Proje tasarımı” ise finansman başvurusu öncesinde, analizlere dayalı olarak projenin mantıksal ve sistematik bir şekilde planlanmasını kapsayan süreci ifade eder. “Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı” ilkelerine göre yürütülen bu süreç, soruna dair neden-sonuç ilişkilerinin analiz edilmesi, hedefler hiyerarşisinin (sonuçlar zincirinin) belirlenmesi, uygulanabilir çözümlerin geliştirilmesi, strateji ve varsayımların ayrıştırılması ve beklenen sonuçların tanımlanması gibi baştan sona tüm kritik adımları içerir. Proje yazma eylemi, proje geliştirmek gibi algılandığında bu ayrıntının göz ardı edilmesine ve finansman başvurusunun proje tasarlamak zannedilmesine yol açmaktadır.
Proje “yazma” sürecinde, genellikle tasarım aşamasının gerekleri yerine getirilmeksizin doğrudan hibe başvuru formunun doldurulması eylemine odaklanılır. Ancak özellikle Avrupa Birliği projeleri gibi stratejik planlama gerektiren projelerde doğru yaklaşım, öncelikle kapsamlı bir analiz ve tasarım sürecini, ardından geliştirilen planlama doğrultusunda proje önerisini başvuru formuna aktarmayı gerektirir. Bu yaklaşım, hem finansman sağlama sürecinde hem de uygulama aşamasında karşılaşılabilecek zorluklara karşı daha hazırlıklı olunmasını sağlar ve projenin sürdürülebilir başarısının temelini oluşturur.
Başvuru Formunun Yetersizlikleri
Hibe başvuru formunu doldurmak, projenin temel bileşenlerini ortaya koyma bakımından elbette önemli bir adımdır. Ancak yine de bu yalnızca bir belgeye aktarım işlemidir ve genellikle standart kalıplar üzerinden ilerlediği için proje tasarımının içerdiği derinlemesine analizleri, stratejik planlamayı ve mantıksal bütünlüğü yansıtmak için yeterli değildir.
Günümüzde yapay zeka destekli proje yazma süreçleriyle hız ve belirli kolaylıklar sağlansa da bu teknolojiler projenin tasarım aşamasındaki derin analiz ve stratejik planlama gereksinimlerini kapsamlı biçimde ele almak için insan uzmanlığının yerini tutabilecek düzeye henüz ulaşmamıştır.
“Hibe başvuru formu” (proje önerisi), projenin uygulanması için de yeterli bir temel oluşturmaz. Çünkü projenin tüm dinamikleri form doldurma sürecinde tam anlamıyla yer bulamaz. Projenin sağlıklı şekilde hayata geçirilmesi için ortak akılla kapsamlı bir tasarım süreci ve ayrıntılı planlama gereklidir.
AB PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ (PCM) ve ERASMUS+ PROJE HAZIRLAMA EĞİTİMİ
Binlerce kişi doğru bilgilerle önemli başarılara imza attı. Siz de güçlü proje geliştirme stratejilerini öğrenerek hibe kazanma şansınızı artırabilir, projelerinizi uluslararası arenaya taşıyabilirsiniz. Doğru yönlendirme ve etkili içerikle başarı artık sizin elinizde!
10 Mayıs, Cumartesi
10:00
5+ Saat
Google Meet
Başarı İçin Mantıksal Çerçeve
Bir projenin hem finansman bulma aşamasında hem de uygulama sürecinde başarılı olmasını sağlayacak temel unsur, doğru tasarımdır.
Eğitim katılımcılarıma “proje yazma” ve “proje tasarımı” arasındaki bu önemli ayrımı net bir şekilde anlatmaya çalışıyorum. Her iki sürecin birbirinden farklı dinamiklere sahip olduğunun bilincine varmak, proje geliştirme aşamasında daha bilinçli kararlar alınmasını sağlıyor. Proje tasarımının mantıksal bütünlüğünü doğru bir şekilde oluşturabilen katılımcılar, proje yazma aşamasında çok daha güçlü proje önerileri ortaya koyabiliyorlar.
Bu bilinçli yaklaşım, ayrıca katılımcılarımın projelerini yalnızca finansman için değil, aynı zamanda uzun vadeli sürdürülebilirlik ve toplumsal yarar sağlama hedefiyle tasarlamalarını sağlıyor.
Yeni yazılarda görüşünceye dek, “öğrenmeye devam edin!”
Topluluğuna katıl
Yorumunuzu Ekleyebilirsiniz