Avrupa Birliği Projeleri kitabı sistematik olarak birbirini izleyen 10 bolümden oluşuyor. Tanıtıma yer verdiğim “Giriş” bölümünde Avrupa Birliği projelerinin önemini farklı bir bakış acısıyla ele alıyor, bu projelerin günlük yaşamımıza ve uyum sürecimize etkilerini inceleyerek uluslararası standartlarda proje oluşturma yöntemlerini öğrenmenin kazanımları üzerinde duruyorum. Ufuk açıcı olmasını umduğum konuların yer aldığı bu ilk bölümde bilgilerimizi güncellemenin, yeni ve farklı bakış açıları geliştirmenin, işin mantığını ve temellerini anlamanın öneminden, Avrupa Birliği projeleriyle iş yapış ve çalışma yaşamımıza yaklaşımla ilgili bireysel ve kurumsal düzeyde elde ettiğimiz kazanımlara kadar birçok konuyu ele alıyorum. Bu bölümde ayrıca kitabın okuyucuya nasıl yardımcı olacağı ve kitaptan kimlerin nasıl yararlanabileceği gibi konular yer alıyor. Giriş bölümünde “Adaylık Sürecinin Kazanımları, Avrupa Birliği Projelerinin Günlük Yaşamımıza Etkileri, Projelerin Uyum Sürecimize Katkısı, Avrupa Birliği Gündemini Takip, Avrupa Gündemiyle Ortak Çizgiyi Yakalamak, Projelerle Değişen Avrupa Birliği Algımız, Yöntem Öğrenmenin Önemi, Proje Döngüsü Yönetiminin Sağladığı Kazanımlar, Daha İyiye Ulaşma Çabamız, Potansiyelimizi Ortaya Çıkarma, Emek Vererek Hak Etmek” gibi konu başlıkları altında açıklamalar bulunuyor.
“Projeler” başlıklı 2. bolümde, ayaklarımızı yere sağlam basmak için temel kavramları ve proje yapı taşlarını inceliyoruz. Birçok kavramın Avrupa Komisyonunun benimsediği anlamlarıyla netleştirildiği bu bolümde tamamen projelerin mantığını ve temellerini anlamaya yönelik uluslararası metodolojilere dayalı güncel ve aydınlatıcı bilgiler bulacaksınız. Projelerin temel yapı taşları üzerinde durduğum bu bölümde, yaptığımız işte bizi kısa, orta ve uzun dönemde kazanım ve değişimlere götüren tüm süreçlerin birbiriyle bağlantılı, adım adım ilerleyen mantık modelini öğreneceksiniz. Bu bilgiler yalnızca projelerde değil yaşam boyu her konuda istediğimiz hedeflere ulaşmayı nasıl başarabileceğimizin akılda kalıcı formüllerini içeriyor.
Bu kitabın asıl değeri, Avrupa Birliği projelerinin önemini ve değişim yaratma yöntemini açıklamanın ötesinde geleceğimizi nasıl şekillendirebileceğimizi anlamamıza yardımcı olmasından kaynaklanıyor.
“Avrupa Birliği Hibe Programları” başlıklı 3. bolümde Avrupa Birliği projelerinin arka planına bakıyoruz. Bu bağlamda AB projelerinin ayrılmaz bileşeni durumundaki hibelerin ne anlama geldiğine, hibe programlarının yapısı, ilkeleri ve işleyişine, ayrıca bu programlardan yararlanabilmek için gerek duyduğumuz ve katılabileceğimiz eğitim ve içerikleri yer alıyor. Avrupa Birliği’nin yakın geçmişte uyguladığı ve gelecek yıllarda uygulayacağı program ve politikaların neler olduğunu ve bunları nasıl yaşama geçirdiğini, Birlik tarafından bize tanınan hibe fırsatlarının arka planında yer alan beklentilerin, önceliklerin ve stratejilerin neler olduğunu bu bölümde inceliyoruz. Döngüsel ekonomi, yeşil ve dijital dönüşüm gibi küresel gündemde ve Avrupa gündeminde yaşanan gelişmeleri takip etmede yol gösterici bilgilerin yer aldığı bu bölümde Birliğin politika ve önceliklerini gösteren önemli bir araç niteliğindeki 2021-2027 çok yıllı mali dönem bütçe yapısı, Birlik Programları ve bunun için geliştirilen strateji metinleri gibi kaynaklardan yararlanıyoruz. Bu bilgiler ışığında, özellikle uygulanan program alanlarına ve hibelerin tematik konularına nasıl bir rota çizildiğini görebileceksiniz. Bunlarla birlikte, ülkemizin yararlandığı Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) yanı sıra aralarında Ufuk Avrupa, Erasmus+ ve Avrupa Dayanışma Birlikleri (ESC) gibi programların yer aldığı, 2027’ye kadar katılmayı planladığımız 13 Birlik programı ve bu programlara kimlerin hangi konularda proje hazırlayarak başvurabileceğine yönelik bilgiler de 3. bolümde yer alıyor.
Proje Döngüsü Yönetimine girdiğimiz 4. bolümde proje geliştirmenin ilkeleri konusuna eğilerek Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı ile bir proje oluşturmanın yol haritasını tanıyoruz. Bu yol haritası, belirlediğimiz bir sorundan yola çıkarak birbirinden türetilen 10 adımda bir projenin genel ve özel hedefinden, girdileri, çıktıları, aktiviteleri ve bütçesine kadar tüm ayrıntılarının adım adım nasıl oluşturulduğunu gösteriyor.
“Analizler” başlıklı 5. bolümde önce SWOT ve PESTLE analizi örnekleriyle analiz yapmayı öğreniyor, ardından proje geliştirmede kullanılan temel analizleri (sorun, hedef, strateji ve paydaş analizleri), bu analizlerin niçin ve nasıl yapıldıklarını, birbirleriyle bağlantısını, dikkat edilmesi gereken incelikleri ve son olarak analizlerden planlamaya geçişi görüyoruz.
Ana başlıklarıyla kitabın İçindekiler tablosu (büyütmek için üzerlerine tıklayın).
Not: “İçindekiler” tablosu sayfa görsellerindeki ana başlıklar altında kitapta birçok konu daha ayrıntılarıyla yer almaktadır. Örneğin, İçindekiler tablosunda yer verilen “Türkiye’nin Katılım Sağladığı Birlik Programları” başlıkları altında kitapta “2007-2013 Dönemi”, “2014-2020 Dönemi” alt başlıkları da yer almakta, ayrıca “2021-2027 Dönemi” başlığı altında ülkemizin yararlandığı programlardan örneğin “Ufuk Avrupa Programı” kapsamında “Programın hedefleri nelerdir?”, “Kimler yararlanabilir?”, “Proje hazırlanabilecek alanlar hangileridir?” (Bilimsel Mükemmeliyet, Küresel Zorluklar ve Avrupa Endüstriyel Rekabet Edebilirliği, Yenilikçi Avrupa, Avrupa İnovasyon Konseyi) “Programın bütçesi ne kadar?”, “Proje başvuruları nasıl yapılır?”, “Çağrı duyurularına nasıl ulaşılır?” gibi soruların yanıtları, bunlarla birlikte Misyonlar (Kanser Misyonu, İklim Değişikliği Misyonu, Denizyıldızı 2030 Misyonu, İklim Nötr ve Akıllı Şehirler Misyonu, Toprak Sağlığı ve Gıda Misyonu) hakkında bilgiler de yer almaktadır.
Aktivite ve zaman planlaması ile proje bütçesi oluşturma ve planlamanın nasıl yapıldığı konuları “Planlama” başlıklı 6. bölümde yer alıyor. Bu bolümde ayrıca proje tasarım aşamasında proje kurgusunun değerlendirilmesi ve projenin sürdürülebilirlik açısından ele alınmasına yönelik bilgiler bulacaksınız. Böylece, belirlediğimiz temel bir sorundan yola çıkarak proje geliştirmek için ihtiyaç duyduğumuz tüm bilgileri birbirini izleyen ve birbirinden türetilen bilgilerle 10 adımda elde etmenin yöntemini öğrenmiş olacaksınız. Bu bölümdeki anlatımlarla, Avrupa Komisyonu tarafından 2019 yılında güncellenen yeni Mantıksal Çerçeve Matrisini hazırlamanın kendi içindeki sistematiği anlaşıldıktan sonra, proje planlamanın okuyucularım için son derece kolaylaşacağını umuyorum.
“Finansman” konusunun ele alındığı 7. bolümde, hazırladığımız projeler için yerel düzeyde yararlanabileceğimiz Avrupa Birliği hibe programlarına nasıl başvuru yapılabileceğini göreceğiz. Bu bolümde ayrıca hazırladığımız projeleri “değerlendirici” gözüyle inceleyebilmemiz için başvuruların değerlendirilmesi ve seçimi süreciyle ilgili aydınlatıcı bilgiler yer alıyor.
Bir projenin başlangıcı sayabileceğimiz hibe sözleşmesinin imzalanması sürecinden bitimine ve raporlamalara kadar bilinmesi gereken tüm ayrıntıları içeren “Proje Uygulama ve Yönetim” konularını 8. bolümde inceleyeceğiz. Avrupa Birliği projeleri koordinatörlüğü görevimin ilk günlerinden beri kendi gelişimim ve iş yönetimi için kullandığım yöntemler yanı sıra ekip çalışması ve proje yönetimi konularında edindiğim deneyim ve önemli ipuçlarını bu bölümde paylaşıyorum.
“İzleme ve Değerlendirme” konularına yer verdiğim 9. bölümü, başarılı Avrupa Birliği projelerine örnek olarak 2011-2013 yıllarında Antalya Valiliği adına koordinatörlüğünü yürüttüğüm ve 2019 yılından itibaren sonuçları tüm ülke boyutunda yaygınlaşmaya başlayan “Önce Yaya” adlı çok uluslu projenin baştan sona öyküsünü aktardığım 10. bölüm izliyor.
Kitap, kaynakça, proje terimleri ve bazı proje terimlerinin İngilizce karşılıklarının yer aldığı sözlükler ile sona eriyor.
Birbirini izleyen konular halinde projelerle ilgili teknikleri sistematik olarak görürken, bilinen şablonlardan ve alışılmış kaynaklardan farklı olarak kitapta yeri geldikçe doğrudan pratikten edindiğim, sizin de kendi çalışmalarınıza ışık tutacak bilgileri aktarmaya çalıştım. Sözünü ettiğim farkı, proje nedir sorusuna karşılık olarak daha ilk bolümde görmeye başlayacaksınız.
Öğreneceklerinizden yaşam boyu yarar görmeniz ve başarılı projelerle çevrenize, ülkemize ve insanlığa fayda üretmeniz dileğiyle…
Görüşmek üzere. “Öğrenmeye devam edin.”
Yorumunuzu Ekleyebilirsiniz