SWOT Analizi Nedir? Nasıl Yapılır?

SWOT analizi (veya diğer adıyla GZFT analizi), belirsizlikleri ortadan kaldırıp doğru kararlar alma ve doğru adımlar atmak için her zaman kullanabileceğiniz kolay ve etkin bir analiz tekniğidir. Özellikle hedef veya faaliyet belirlerken kullanabileceğimiz SWOT analizi tekniği, belirsizliklerin ortadan kaldırılmasına ve alınacak kararların ne derece doğru ve yanlış olacağını önceden kestirmemize yardımcı olur.

Bu yazıda SWOT analizi nedir sorusunun yanıtı ile birlikte, SWOT analizi ile ilgili aşağıdaki konuları göreceğiz:

• Analiz nedir?
• Analiz yapmanın yararları nelerdir?
• SWOT analizi nedir?
• SWOT analizi nerelerde kullanılır?
• SWOT analizinin yararları nelerdir?
• SWOT analizi nasıl yapılır?
• SWOT analizi yapmak için yardımcı sorular
  • Güçlü yönlerin saptanması
  • Zayıf yönlerin saptanması
  • Fırsatların saptanması
  • Tehditlerin saptanması
• Başarıya giden yol

Şimdi bu konuları sırasıyla görelim.

---

---

Analiz nedir?

Analiz, “çözümleme”, yani “bir konuyu parçalarına ayırarak ayrıntılarını inceleme” anlamına gelir.

İyi analizler, belirsizlikleri ortadan kaldırıp konuyu tüm bileşenleriyle net görmemizi sağlar. Proje döngüsünde analizler hayati öneme sahiptir. Bu nedenle analiz yapma becerisi güçlü ekipler, proje hazırlama ve uygulamada daha başarılı olurlar.

Analiz yapmak başlangıçta pek kolay gelmeyebilir. Basit ve kullanışlı olması yönüyle burada göreceğimiz SWOT analizi ilk adımı atmamız için yardımcı olacaktır.

Analiz yapmanın yararları

Analiz yapmanın sağladığı en önemli iki kazanç, belirsizliklerin ortadan kaldırılmasına ve geleceğin öngörülmesine yardımcı olmasıdır. Diğer taraftan, analizler, bir konuyu temel parçalarına ayırıp, daha sonra parçaları ve aralarındaki ilişkileri tanımlayarak sonuca gitme yoludur. Ele aldığımız konu örneğin bir sorun ise, sorunun çıkış noktası, nedenleri, doğurduğu sonuçlar, çözüm önerileri, çözüm yolları, arzulanan sonuçlar gibi soruna dair alt başlıklar tek tek değerlendirildiğinde sorunun ortadan kaldırılma olasılığı artar.

Analiz yapma, analitik düşünme yeteneğimizi geliştirmenin de en etkili ve eğlenceli yöntemlerinden biridir. Analitik düşünme, bir sorunu veya konuyu alt bileşenlerine ayırıp, her bilgiyi ayrıca değerlendirebilme yeteneğidir. Analitik düşünme yeteneği güçlü kişiler, karmaşık yapılar karşısında pratik çözümler üretebilirler, konuları kolay kavrayarak sağlıklı çözümler geliştirmede başarılı olurlar.

Proje hazırlamaya sorun analizi ile başlamanın işinizi nasıl kolaylaştıracağını öğrenmek için, Sorun Analizi Proje Hazırlamada Neden Önemli? başlıklı yazımı okuyabilirsiniz.

SWOT analizi nedir?

SWOT analizi, ele alınan bir konunun güçlü ve zayıf yönlerini, karşılaşılacak fırsat ve tehditleri belirlemek için kullanılan stratejik bir tekniktir.

SWOT, İngilizce dört sözcüğün baş harflerinden oluşturulmuş bir kısaltmadır:

S — Strengths (Güçlü yönler)
W — Weaknesses (Zayıf yönler)
O — Opportunities (Fırsatlar)
T — Threats (Tehditler)

SWOT analizi yöntemi 1960’larda bir grup Harvard Üniversitesi profesörü tarafından geliştirilmiştir. SWOT için Türkçe çevirilerde Güçlü, Zayıf, Fırsat ve Tehdit sözcüklerinin baş harflerinden üretilen GZFT kısaltması da kullanılmaktadır.

SWOT analizi nerelerde kullanılır?

SWOT analizinin konusu, bir kurum veya işletme, bir girişim, faaliyet veya proje, kullanılacak bir teknik, bir süreç veya durum, hatta bir kişi bile olabilir. İncelenen konunun, durumun, sürecin veya kişinin güçlü ve zayıf yönlerini, karşısındaki fırsat ve tehditleri belirlemekte kullanılabilir. SWOT, bir faaliyet planlanırken veya bir proje geliştirilirken de uygulanmasında büyük yararlar bulunan bir analizdir.

SWOT analizi mevcut durum tespiti, bir sorunun tanımlanması ve çözüm oluşturulması, faaliyet planlamaları, proje fikirlerinin değerlendirilmesi, iş süreçlerinin geliştirmesi, yeni bir girişimde ortamın yapısının çözümlenmesi, pazarlama stratejisi oluşturulması, stratejik plan geliştirilmesi, insan kaynakları geliştirilmesi ve performans yönetimi gibi bir çok alanda kullanılmaktadır. Bununla birlikte, yalnızca çalışma hayatında değil kişisel hayatla ilgili karar verme süreçlerinde de kullanılabilecek bir analiz tekniğidir.

SWOT analizinin yararları nelerdir?

SWOT analizi sonucunda çeşitli kazanımlar elde edilebilir. Her şeyden önce, ele alınan konu hakkında belirsizlikler ortadan kalkar, tüm ayrıntılar görünür hale gelir. Böylece alınacak kararların ne derece doğru ve yanlış olacağını önceden kestirmek mümkün olur.

SWOT analizi, yapmak istediğiniz işin veya amacınızın güçlü ve zayıf yönlerini, olumlu-olumsuz yanlarını, avantajlı veya avantajsız yanlarını görmenizde yardımcı olur. Böylece, belirlenen güçlü yönler, fırsatlardan yararlanacak şekilde kullanılabilir. Zayıf yönlerin farkına varılarak onları güçlü yönlere dönüştürecek stratejiler geliştirilebilir. Tehditler, güçlü yanlar ile bütünleştirilebilecek fırsatlara dönüştürülebilir.

Eğer bir proje fikrine uyguluyorsanız, SWOT analizi, belirlenen konudaki içsel ve çevresel tüm faktörlerin incelenmesini ve hesaba katılmasını sağlar. Bu sayede, projenin geleceği açısından önemli olan fırsatların saptanmasını, projeye tehdit oluşturabilecek unsurların önceden fark edilip önlem alınmasını, projenin güçlü yönlerinin ortaya çıkmasını ve bunların hangi durumlarda, koşullarda ve ortamlarda kullanılması gerekebileceğinin saptanmasını, zayıf yönlerin belirlenerek olası tehditler karşısında düşülebilecek muhtemel zor durumların önceden bilinmesini ve önlem alınmasını sağlar.

SWOT analizi nasıl yapılır?

SWOT analizi yapmak için elinizdeki kâğıdın ortasına, aşağıdaki görseldeki gibi dikey ve yatay iki çizgi ile büyükçe bir artı çizin ve SWOT’un her bir harfi için artının oluşturduğu dört kutucuğu kullanın.

Burada harflerin yeri ve sıralaması önemlidir. Dikkat ederseniz, içsel faktörler üst kısımda, dışsal faktörler alt kısımda, bununla beraber, olumlu yanlar sol tarafta, olumsuz yanlar sağ tarafta yer almaktadır.

SWOT analizi yapmak için yardımcı sorular

SWOT analizi yaparken aşağıdaki soruları yanıtlayarak işinizi kolaylaştırabilir, güçlü ve zayıf yanlar ile fırsat ve tehditleri kolaylıkla belirleyebilirsiniz. Soruların yanıtlarken mümkün olduğunca tarafsız ve objektif olmalısınız.

Güçlü yönlerin saptanması

Güçlü yönlerinizi hem içeriden hem de dışarıdan bakarak değerlendirin:

• Üstün yönlerimiz neler?
• Hangi tür faaliyetleri daha iyi yapıyoruz?
• Sahip olduğumuz avantajlar ne?
• Hangi kaynaklara sahibiz?
• Diğerleriyle karşılaştırınca güçlü yanlarımız neler?
• Diğerleri bizim hangi yönlerimizi güçlü görmekteler?

Güçlü yönlerinizi genellikle çevrenizdekilerle kıyaslayarak belirleyebilirsiniz. Eğer bunları belirlemekte zorlanırsanız ele aldığınız konuyla ilgili özelliklerinizin listesini yapmayı deneyin. Listeleyeceğiniz özelliklerin bir kısmı güçlü yönler olabilir.

Zayıf yönlerin saptanması

Burada hoşunuza gitmeyen bütün gerçeklerle yüzleşmeyi göze almalısınız. Zayıf yönlerinizi de yine iç ve dış çevre açısından düşünün:

• Neleri kötü yapıyoruz?
• Hangi eksiklerimiz var?
• Neleri iyileştirmeye ihtiyacımız var?
• Başkaları hangi konularda bizden daha iyiler?
• Nelerden sakınmalıyız?
• Başkaları hangi yönlerimizi zayıf görüyor?
• Hangi faktörler zayıflıklarımıza neden oluyor?

Bu sorulara karşılık vereceğiniz yanıtlar zayıf yönlerin saptanmasına yardımcı olur.

Fırsatların saptanması

Fırsatların belirlenmesi için şu soruları sorabilirsiniz:

• Önümde duran fırsatlar neler?
• Fırsat yaratan kaynaklar neler?
• Çevremde ne gibi ilginç gelişmeler yaşanıyor, neler olup bitiyor?
• Hangi olaylar ve değişimler işimi kolaylaştırır?

Fırsatlara güçlü yönlermiş gibi bakmak doğru bir yaklaşımdır. Ancak fırsatlar, çoğu zaman güçlü yönler ile karıştırılır. Güçlü yönler genellikle sahip olduğunuz sürekli durumlardır, fırsatlar ise sizin dışınızda gelişen ve geçici olabilecek durumlardır.

Tehditlerin saptanması

Tehditleri saptamak istediğinizde karşılaşabileceğiniz engelleri hesaplamanız gerekir.

• Önümüzde ne gibi engeller var?
• Hangi unsurlar yol almamıza engel olabilir?
• Diğerleri bu konuda neler yapıyor?
• İlgili standartların veya uzmanlıkların, ürünlerin veya hizmetlerin kalitesinde bir değişim söz konusu mu?
• Değişen koşullar herhangi bir şekilde tehdit oluşturuyor mu?
• Finansal sorunlarımız var mı, yoksa hangi durumlarda çıkabilir?

Güçlü ve zayıf yönler iç çevre faktörlerine bağlıyken fırsatlar ve tehditler genellikle dış çevre faktörleriyle ilgilidir.

Başarıya giden yol

SWOT analizi, gelişim sağlamak için yapılması ve dikkat edilmesi gereken noktaları görünür hale getirdiği için başarıya giden yolda önemli bir adımdır. Pratiklik kazandığımız zaman önümüze gelen konularda daha doğru kararlar almamıza ve daha iyi işler yapmamıza yardımcı olur.

Yeniden görüşünceye dek, “öğrenmeye devam edin!”

— Superpeer platformuna giderek ÜCRETSİZ SWOT analizi şablonlarını indirebilirsiniz.

—Avrupa Birliği projeleriyle ilgili paylaşımlarımı buraya tıklayarak Facebook sayfamdan da takip edebilirsiniz.