Bir gece pencereden dışarı baktığınızda birkaç sokak ileride binaların üzerinde boşlukta duran büyük bir kaya parçası gördüğünüzü düşünün! Çok şaşırır ve hemen fotoğrafını çekerdiniz değil mi? Aslında gökyüzündeki Ay da benzer şekilde boşlukta duran bir kaya parçası. Belki çok uzakta olmasından dolayı ona pek şaşırmıyoruz ama görüntüsü her fotoğrafçının ilgisini çekiyor. Fotoğraf çekmeye ilgi duyan hemen herkes bir dönem büyük heyecan ve tutkuyla Ay fotoğrafı çekmeye yönelir. Özellikle dolunay zamanlarında, görenleri şaşırtacak bir Ay fotoğrafı çekmek için hemen her fotoğrafçının günlerini, saatlerini harcadığı olur.
İnternet’te fotoğraflarınızı satmaya hemen başlayın
Sosyal medyada pek başarılı olmayan denemelere sıkça rastlasak da ilgi çekici Ay fotoğrafları çekmek aslında sanıldığı kadar zor değildir. Yöntemini bir kez öğrendikten sonra çekimlerinizi kolaylıkla geliştirmeniz mümkün. Ay fotoğrafı çekmek, ayrıca yeni başlayanlar için pozlama değerlerini doğru anlamada çok yararlı bir deneyimdir. Bu yazıda gelişmiş bir fotoğraf makinesi (DSLR veya aynasız kamera) ile Ay fotoğrafı nasıl çekilir konusunu göreceğiz. Aklınızdan geçebilecek tüm soruların yanıtlarını bulabileceksiniz.
Konu başlıkları
Bu yazıda yer alan konu başlıkları şunlar:
Konuları sırasıyla okuyabilir veya istediğiniz konuya tıklayarak hemen gidebilirsiniz.
Ay fotoğrafı çekimi
İyi bir Ay fotoğrafı çekimi için temelde aşağıdaki 4 seçime ihtiyaç duyarız:
- Uygun zamanlama
- Uygun mekân
- Uygun ekipman
- Uygun kamera ayarları
Şimdi bunların her birini ayrıntılarıyla görelim.
— Zamanlama
Güzel bir Ay fotoğrafı çekmek için ilk koşul doğru zamanlamadır. Temiz, berrak ve açık bir gökyüzü için özellikle yağış sonrası geceler tercih edilebilir. Bulut varsa, daha ilginç ve uzmanlık isteyen Ay fotoğrafları için kullanabilirsiniz. Ancak bulutlar Ay yüzeyindeki kraterlerin görünmesini engelleyebilir ve görüntünün keskinliğini azaltabilir. Yılın belirli zamanlarında (Mart ve Eylül ayları) Ay’ın yeryüzüne daha yakın konumda bulunmasını avantaj olarak kullanabiliriz.
Bu arada, büyük Ay fotoğrafları çekme konusunda merak edilen bir noktaya değinmekte yarar var: Dolunay günlerinde doğu ufkundan yükselen ayı her ne kadar gözümüzle devasa büyüklükte görsek de, aynı büyüklüğü şaşırtıcı biçimde fotoğraflarımızda göremeyiz. Birçok fotoğrafçıya hayal kırıklığı yaşatan bu ilginç durumu anlattığım Büyük Ay Fotoğrafı Nasıl Çekilir? Ay İllüzyonu Nedir? başlıklı yazımı okuyabilirsiniz.
— Mekân
Temiz bir Ay görüntüsü için ikinci koşul, yüksek rakımda bir noktadan çekim yapmaktır. Böylelikle hem atmosferin alt tabakalarından yansıyan toz, duman gibi parazitlerden ve hem de yerleşim alanlarının üzerinde gece oluşan ışık kirliliğinden büyük oranda kurtulmuş oluruz.
— Ekipman
Ay fotoğraflamak için görüntüyü yeterince yaklaştırmaya ve tüm muhtemel sarsıntıları önlemeye yardımcı olacak ekipmana ihtiyacımız var. Özellikle şu 4 ekipmana dikkat etmek önemli.
1. Tele objektif kullanın
Ay fotoğrafı çekmek için 300mm ve daha dar açılı lensler tavsiye edilir. Varsa eğer teleconverter kullanarak mevcut lensinizin odak uzaklığını artırabilirsiniz. Böylece muhtemel kırpma ile kaybı minimuma indirmiş olursunuz. Geniş açılı lenslerle çekeceğiniz Ay’ın görüntüsü fotoğraflarınızda çok küçük kalacaktır.
2. Tripod kullanın
Dar açılı lenslerle yapacağınız çekimlerde kamerayı tamamen hareketsiz tutmalısınız. Titreme veya sarsıntının görüntü netliğini bozmaması için sarsılmayan —sağlam— bir tripoda ihtiyacınız var. Ayın çok uzak olması sebebiyle en küçük bir titreşim bile görüntü netliğini bozacaktır.
3. Uzaktan kumanda veya zamanlayıcı (timer) kullanın
Kamerayı tripodla sabitlemek önemlidir, ancak deklanşöre elle basmanın doğurabileceği titreşimi de önlemek gerekir. Bunun en iyi yolu uzaktan kumanda kullanmaktır. Eğer uzaktan kumandanız yoksa kameranızın zamanlayıcısı size yardımcı olabilir. 10 saniye gecikmeli çekimle titreşimi önlemeyi garantiye almış olursunuz. Ayrıca kamera titreşimi ihtimalini tamamen ortadan kaldırmak için ayna kilidini açmanızı da öneririm.
4. Filtre kullanmayın, parasoley kullanın
Ay fotoğraflarında çıkabilecek yansımaları önlemek için lensinizin üzerinde hiçbir filtre bırakmayın. Lensin önünde bulunan her cam parlamalar oluşmasına yol açacak ve görüntü kalitesini düşürecektir. Ayrıca çevreden gelen ışık kirliliğini önlemek için parasoley kullanabilirsiniz.
— Kamera Ayarları
Uygun zamanı ve mekânı buldunuz, dar açılı lensinizle kameranızı sağlam bir tripod üzerinde sabitlediniz. Şimdi sıra fotoğraf makinenizin doğru şekilde ayarlanmasında.
Yeni başlayanlar genellikle Ay’ı, gece fotoğrafı çekiyormuş gibi fotoğraflamaya çalışır. Sonuçta tamamen parlak ve hiçbir detayı olmayan Ay fotoğrafları ile karşılaşmamız bundandır. Oysa Ay çok parlaktır ve Ay fotoğrafı çekerken uzun pozlama yapılmamalıdır. Uzun pozlamalarda çok fazla parlaklık oluşur ve detaylar kaybolur. Ayrıca Ay görüntüde sanıldığından daha hızlı hareket eder ve uzun pozlamada bulanık çıkar.
İyi bir Ay fotoğrafı çekmek için kameranızda özellikle 5 ayarda doğru seçim yapmanız önemli.
Aşağıda verdiğim ISO, diyafram ve enstantane değerlerinden göreceğiniz gibi Ay fotoğrafları için adeta gün ışığı ayarlarını seçmeniz gerekecek.
1. Kamera çekim modu
Ay fotoğrafları çekerken pozlama ayarlarını kameranıza bırakmayın, yani otomatik veya yarı otomatik çekim modlarını kullanmayın. Kameranız siyah bir arka plan üzerinde çok parlak bir nesne için pozlama değerini ayarlamakta zorluk yaşar. Otomatik, Diyafram öncelikli (A) veya Enstantane (S) öncelikli çekim modlarında yanılabilir. O nedenle manuel ayarları tercih edin.
Bunun için, işe önce kameranızda Manuel (M) kamera çekim modunu seçerek başlayın.
2. Netleme
Ay yüzeyindeki detayları olabildiğince yakalayabilmek için manuel netleme yapmanızı öneririm. Otomatik netlemede zorluklarla karşılaşabilirsiniz.
Manuel odaklama yaparken de çoğu zaman sonsuza odaklamanın yeterli olduğu varsayılır, oysa bir düzey geriye odaklama daha doğru sonuçlar verir.
Netleme konusunda kameranızın canlı izleme modunda görüntüyü yakınlaştırmak çok yardımcı olacaktır. Netleme halkasını sonsuza getirdikten sonra ayın yüzeyindeki krater ayrıntılarını görünceye kadar geri çevirin.
3. ISO
Kameranızın verdiği 100 veya en düşük ISO değerini seçin. Bu hem Ay yüzeyindeki detayları daha net yakalayabilmenizi, hem de Ay dışında kalan karanlık bölgedeki kumlanmaları önlemenizi sağlar.
4. Diyafram (apertür)
Ay çok uzakta olduğu için alan derinliği aranmaz ve dolayısıyla farklı diyafram açıklığı (apertür) değerlerinin görüntüde önemli bir etkisi yoktur.
Farklı lenslerin kendine göre farklı şekillerde keskinlikleri olmakla birlikte genel olarak her lensin “sweet spot” (tatlı nokta) denen diyafram açıklığı en iyi sonucu verir. Tatlı nokta, lensinizin verdiği maksimum diyafram açıklığının genellikle 3 durak altıdır.
Gece dolunay fotoğraflarında eski zamanlardan beri kullanılan ve Looney 11 veya Moony 11 adlarıyla bilinen kural diyafram açıklığının f/11 durağında sabitlenmesini önerir. Moony 11 kuralı hakkında daha geniş bilgiyi Ay Fotoğrafı En Net Nasıl Çekilir? Mükemmel Netlik İçin İpuçları başlıklı yazımda okuyabilirsiniz.
Bununla birlikte, Ay’ı solo çektiğinizde ve alan derinliği istemediğiniz fotoğraflarda f/8 – f/11 durakları arasında diyafram açıklıkları ile iyi sonuçlar alırsınız. Daha dar diyafram açıklıkları, daha düşük perde (enstantane) gerektireceğinden pek tercih edilmez.
5. Enstantane
Ay fotoğraflarında doğru enstantane (perde hızı) değerini kullanmak net görüntü elde etmek için önemlidir. Havanın kararma seviyesine göre değişmekle birlikte, eskiden kalma yaygın bir uygulama olarak Ay fotoğrafları için genel kural şu değerlerdir:
- ISO 100
- f/8.0 – f /11
- 1/125s
veya
- ISO 200
- f/8.0 – f /11
- 1/250s
Perde hızının daha fazla yavaşlaması sarsıntı bulanıklığı riskini artırır. Ay’ın sanıldığından daha hızlı hareket ettiğini yukarıda vurgulamıştım. Perde hızı çok yavaşladığında, elde edeceğiniz görüntüde Ay’ın (gerçekte Dünya’nın) hareketinden dolayı bulanıklık riski de ortaya çıkar.
Farklı değerlerle denemeler yaparak başka doğru pozlama değerleri belirleyebilirsiniz. Perde hızını bir durak artırmaya gerek duyduğunuzda diyaframı bir durak açarak veya ISO’yu bir durak artırarak bunu sağlayabilirsiniz.
Örneğin, aşağıdaki değerler yukarıdaki değerlerle aynı pozlamayı verecektir.
- ISO 100
- f/5.6
- 1/500s
Bu konunun tüm ayrıntılarını ve pozlamayı unutmayacağınız şekilde öğrenmenin yolunu anlattığım Pozlama Nedir? Pozlama Üçgeni ve Elemanları Nasıl Çalışır? başlıklı yazımda okuyabilirsiniz.
6. Görüntü kalitesi (dosya formatı)
Çekim sonrası işlemede sunduğu geniş olanaklar dolayısıyla Ay fotoğraflarını çekerken RAW formatını seçmenizi öneririm. JPEG formatındaki fotoğraflarınızda işleme sonrası yapacağınız her bir kayıtta dosya sıkıştırma dolayısıyla görüntü kaybı yaşarsınız. RAW dosyada yapacağınız parlaklık, keskinleştirme, kontrast gibi düzenlemeler Ay yüzeyindeki detayları daha ilginç görünüme getirecektir.
Evet, öğrendiklerinizin kazanıma dönüşmesi için şimdi uygulama zamanı.
Çektiğiniz fotoğrafları çekim sonrasında Photoshop ve Lighroom programları ile nasıl daha göz alıcı hale getirebileceğinizi öğrenmek istiyorsanız, Fotoğraf Düzenlemenin 20 Temel Adımı konulu ÜCRETSİZ eMail kursundan hemen yararlanabilirsiniz.
Katkı ve görüşlerinizi aşağıdaki yorum kutucuklarına yazabilirsiniz.
Yeni yazılarda görüşünceye dek, “fotoğraf çekmeye devam edin”!
—Bu bilgileri sosyal medya çevrenizle paylaşmak için aşağıdaki renkli ikonları kullanabilirsiniz.
Baki Bey, size çok teşekkür ederim. Çok sade anlaşılır ve karşı tarafın yani bizlerin kafasından geçebilecek tüm detayları atlamadan yazmışsınız. Emeklerinize sağlık.
Bunu duymak çok güzel; yararlı olduysa ne mutlu! 👍🏻 Başarılar.
Sitenizi tesadüfen keşfettim ve sanırım yeni bir takipçi kazandınız. İçeriği araştırmaya devam.
Hoş geldiniz. Keşfetmenize sevindim. 👍🏻 Kolay gelsin, başarılar.
Az önce Ay’ın muhteşem görünüşünü tesadüfen fark ettim. Daha önce kaç kez denesem de asla net bir fotoğraf çekememiştim, sayenizde ilk kez tam istediğim gibi bir fotoğrafını çekebildim. Bilgiler için teşekkür ederim, emeğinize sağlık.
Harika. 👍🏻 Kolay gelsin, başarılar.
Merhaba, bilgiler için teşekkürler. Ayarları yaparken beyaz dengesini hangi modda ayarlamamız gerekiyor?
RAW çekim yapıyorsanız “Otomatik” beyaz dengesini seçin. Elde edeceğiniz sonucu Lightroom’da istediğiniz gibi değiştirebilirsiniz. JPEG çekiyorsanız, yine otomatikte doğru sonuç alabilirsiniz; ancak eğer fotoğraflarınızda mavi ton baskın çıkarsa “Bulutlu” ve “Gölge” ön tanımlı beyaz ayarlarını deneyerek bunu önleyebilirsiniz. Eğer manüel ayar yapmak isterseniz beyaz kartların nasıl kullanılacağını öğrenmeniz gerekir.
Merhaba akşam veya gece saatlerinde hem etrafı aydınlık ve net hem de ay’ı net ve detaylı nasıl çekebiliriz? Çünkü Ay’ı spot ölçüm yaptığımızda etraf kararıyor. Veya etrafın ışık ayarını yaptığımız da, ay parlıyor sarı bir top halini alıyor. Çözümü nedir?
Kameralar gözümüzle gördüğümüz geniş dinamik aralığı olduğu gibi algılayamazlar. O nedenle hem Ay yüzeyindeki aydınlık hem de etrafımızda karanlıktaki nesnelerin detaylarını bir arada görüntülemeleri mümkün olmaz. Bu tür görüntüler için buraya tıklayarak kompozit görüntüler oluşturmayı deneyebilirsiniz. Dinamik aralık konusunu https://bakikaracay.com/fotograf-dinamik-aralik-hdr adresindeki yazıdan okumanızı öneririm.